Nghị luận: im lặng có phải là vàng không?

Đề văn nghị luận: im lặng có phải là vàng không? là dạng đề thường bắt gặp trong các kỳ thi trung học phổ thông, thi chuyển cấp vào lớp 10. Đề văn đề cập đến vấn đề xảy ra khá nhiều trong đời sống - chính là sự im lặng. Khi chúng ta im lặng nó mang đến ý nghĩa gì và im lặng có thật sự cần thiết trong trường hợp đó không? Dưới đây sẽ là dàn ý chi tiết và bài văn mẫu phân tích quan điểm trên, xin mời các bạn cùng tham khảo. 

Dàn bài nghị luận: im lặng có phải là vàng không? 

Một bài văn nghị luận cần đảm bảo đủ yếu tố như: luận điểm, luận cứ, dẫn chứng và lập luận. Luận điểm mang quan điểm chính toàn bộ của bài văn nghị luận, luận cứ làm rõ luận điểm và luận cứ, dẫn chứng bổ sung hoàn thiện luận cứ. 

I. Mở bài:

- Giới thiệu khái quát vấn đề cần nghị luận: im lặng có phải là vàng không?

II. Thân bài:

1. Giải thích thế nào là “ im lặng là vàng”

• Im lặng là sự giữ im lặng, không làm ồn hay mất trật tự
• Im lặng có nghĩa là im lặng đúng chỗ và đúng hoàn cảnh chứ không phải là hoàn toàn im lặng
• Im lặng trong những tình huống giao tiếp căng thẳng, không tham gia vào những cuộc cãi vã không cần thiết.
• Im lặng đúng chỗ và khi cần thiết được ví là quý như vàng.

2. Bàn luận về câu nói “ im lặng là vàng”

Câu nói như lời khuyên quý báu, nhắc nhở mỗi chúng ta cần biết cách im lặng và tránh những va chạm không cần thiết trong cuộc sống. Sự im lặng ở đây cũng có thể mang nghĩa cần thận trọng và chín chắn, suy nghĩ nhiều hơn. 

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng im lặng, chúng ta cần lên tiếng phê phán tố cáo những hành vi xấu. Cần phải nhận thức rõ tình huống nào cần im lặng và tình huống nào cần lên tiếng

3. Bàn luận rõ hơn vấn đề về sự im lặng.

- Trong cuộc sống của chúng ta, đôi khi im lặng mang đến vô vàn những giá trị: im lặng để cảm thông, thấu hiểu mọi điều, mọi người; im lặng giúp ta tập trung làm việc cao hơn từ đó cho năng suất lao động lớn hơn; im lặng cũng là cách để ta thư giãn tâm hồn sau những ồn ào, vất vả của cuộc sống,...

- Tuy nhiên không phải lúc nào im lặng cũng là vàng:

+ Im lặng trước cái xấu, cái ác đang hoành hành đó là sự im lặng sai lầm. Dẫn chứng về những trường hợp cụ thể như: sự im lặng khi chứng kiến việc ăn cắp, móc túi, có nhiều người sợ liên luỵ, phiền phức liền im lặng trốn tránh. Sự im lặng đó tạo điều kiện cho cái xấu lên ngôi, lây lan, phát triển. Sự im lặng ở đây đồng nghĩa với lối sống thờ ơ, vô trách nhiệm.

+ Im lặng đôi khi cũng mang đến những thiệt thòi không đáng có.

+ Im lặng còn có thể tàn phá một mối quan hệ tốt đẹp. Hẳn bạn đã từng có những cuộc tranh luận nảy lửa với một ai đó, nếu cả hai cùng im lặng không trao đổi để tìm ra hướng giải quyết chung, chắc chắn mối quan hệ của hai người cũng chấm dứt từ đó.

III. Kết bài:

- Im lặng là cần thiết trong cuộc sống, nhưng không phải lúc nào ta cũng im lặng. Hãy lựa chọn lời nói, thời điểm, phát ngôn thích hợp để vừa giúp bản thân, giúp những người xung quanh hiểu được ý mình muốn truyền tải; đồng thời chọn thời điểm phát ngôn chính xác còn đóng góp cho sự phát triển của xã hội. 

- Rút ra bài học đối với bản thân. 

Bài văn mẫu nghị luận: im lặng có phải là vàng không? 

Từ xưa ông bà chúng ta đã có câu “im lặng là vàng” thể hiện quan điểm về sự cần thiết của việc im lặng trong cuộc sống. Tuy nhiên theo thời gian, quan điểm này có phần bị phản kháng cho rằng im lặng không phải lúc nào cũng tốt. Vậy nên hiểu vấn đề này ra sao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài văn nghị luận: im lặng có phải là vàng không?

“Im lặng là vàng” thì vàng được xem là một loại trang sức, kim loại vô cùng quý hiếm. Vì vậy những thứ gì người xưa đều so sánh với vàng nhằm thể hiện sự quý giá của nó. Câu nói “im lặng là vàng” thể hiện việc chúng ta cần thiết nên biết giữa im lặng đúng nơi đúng chỗ, không nên can thiệp quá sâu vào công việc của ai đó hoặc dốt nhưng lại thích thể hiện huênh hoang, nói nhiều càng lộ ra sự ngu dốt, thiếu học của mình; đôi khi trong những trường hợp gây gổ tranh cãi nổi nóng thì sự im lặng lại làm cho mọi việc tốt hơn. Nhưng trong nhiều trường hợp im lặng lại không là vàng mà nó phản ánh một thái độ sống thiếu tích cực, vì im lặng mà ta vô tình tiếp tay cho cái xấu diễn ra. Chẳng hạn khi đi học, bạn vô tình thấy một người bạn kế bên có thói quen ăn cắp vặt nhưng nếu ta im lặng vì nghĩ không liên quan đến mình. Tuy nhiên cho đến khi người bạn có thói ăn cắp đó trộm mất đồ của mình thì mọi chuyện đã quá muộn, nếu ngay từ đầu chúng ta vạch trần kẻ gian thì mọi chuyện đã đi chiều hướng khác và bạn đã còn là nạn nhân. 

Trong nhiều trường hợp, sự im lặng không phải lúc nào cũng tốt, im lặng còn mang đến những thiệt thòi không đáng có. Trong lớp học, nếu bạn lúc nào cũng im lặng không phát biểu ý kiến, không bày tỏ quan điểm thì thầy cô giáo sẽ không hiểu được ý và không biết bạn cần nên phát huy điểm mạnh ở đâu. Lâu dần bạn sẽ cảm thấy thiệt thòi so với bạn bè trong lớp. 

Thêm vào đấy đôi khi sự im lặng lại biến thành sự thờ ơ không nên có, chẳng như khi đi trên trường bắt gặp một cụ già đang run rẩy trước dòng người xuôi ngược, trong khi bạn đang lưỡng lự thì đã có người giúp cụ qua đường, vậy nên sự thờ ơ đã đánh mất cơ hội để bạn có thể làm một việc tốt, cơ hội được trao đi yêu thương và sự sẻ chia. Những điều nhỏ ấy, nhưng nếu ta để lỡ thì sẽ mất đi vĩnh viễn, khi ấy im lặng lại trở nên dại dột, ấu trĩ.

Hay sự im lặng trong một cuộc thảo luận, tranh luận của tập thể để đi đến thống nhất một vấn đề chung còn nói lên con người bạn nó thiếu quan điểm biết nhường nào. Khi ấy, bạn rất dễ trở thành ba phải trong vô vàn những quan điểm, xu hướng. Như vậy là trong cuộc sống, cần phải biết xác định hoàn cảnh để im lặng hoặc phá vỡ im lặng đúng thời điểm.

Im lặng là vàng với cuộc sống nó vẫn mang hai nghĩa có thể là đúng và cũng là sai, tùy thuộc vào cách chúng ta áp dụng. Ta phải nói những lời đúng đắn, gọi là “lời hay”, nói làm sao tạo thiện cảm với người khác hạn chế những câu mang tính chất châm biếm hay xúc phạm người khác, phải biết chia sẻ, cảm thông và động viên người nào đó khi họ khó khăn, không im lặng trong sự vô cảm. Không phải lời nói lúc nào cũng là đúng, cho nên nói cho thật khôn khéo, đừng nói ra những câu mang những tính chất như xúc phạm cha mẹ của người đó hay lăng mạ. Nó sẽ khiến người đó có cảm giác tức giận, ấm ức trong lòng và trong khoảng đó sẽ không kiềm chế được cảm xúc, rồi gây ra những hậu quả khó lường.

Im lặng thực sự là vàng nhưng cũng phải biết im lặng đúng lúc, đúng chỗ, không phải lúc nào im lặng cũng là vàng. Cá nhân mỗi người cần tự nhận thức được vấn đề và lựa chọn cách cư xử khôn khéo, bày tỏ thái độ lời nói sao cho phù hợp nhất. Còn bạn thì sao? Đứng trước vấn đề nghị luận: im lặng có phải là vàng không? Bạn lựa chọn im lặng hay lên tiếng?

Xem thêm:

• Nghị luận xã hội suy nghĩ về vấn đề tự học
• Văn nghị luận xã hội về con lật đật