Giải thích câu ca dao Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Mỗi chúng ta khi sinh ra và lớn lên đều mang cho mình dòng máu chung của một dân tộc và một đất nước. Để giúp cho quê hương, đất nước của mình luôn được vững bền và phát triển, cần đòi hỏi sự đoàn kết và gắn bó lâu dài giữa mỗi người dân trong cùng một đất nước. Chính vì thế từ xa xưa, ông cha ta đã cho ra đời câu ca dao sau:

“Nhiễu điều phủ lấy giá gương,

Người trong một nước phải thương nhau cùng”

Mặc dù chỉ với hai câu ca dao này, nhưng câu nói này đã giúp các thế hệ con cháu chúng ta luôn nắm rõ được tầm quan trọng của tình đoàn kết, gắn bó thiêng liêng và cao cả giữa mỗi người chúng ta trong việc gìn giữ và bảo vệ Tổ quốc và đồng bào thân thương của mình.

Trước tiên, chúng ta cùng tìm hiểu về câu đầu tiên “Nhiễu điều phủ lấy giá gương”. Nhiễu điều ở đây được hiểu chính là tấm vải thường được dùng để phủ lên giá gương và những lúc không cần sử dụng tới, nhằm mục đích luôn giữ cho giá gương tránh để bụi bẩn rơi vào để giữ chúng luôn sạch sẽ và bền đẹp. Qua hình ảnh này, với dụ ý rằng giá gương muốn được sạch sẽ thì phải cần đến tấm vải nhiễu, và ngược lại, công dụng chính của tấm vải nhiễu chỉ được sử dụng đúng chức năng nếu nó được phủ lên giá gương. 

Và ngay sau đó ở câu ca dao tiếp theo: “Người trong một nước phải thương nhau cùng” 

Phương pháp ẩn dụ sử dụng hình ảnh nhiễu điều và giá gương đã khắc họa rõ thông điệp cụ thể mà câu ca dao này muốn truyền tải đến, đó chính là hình ảnh của những người anh em cùng một dân tộc và sống trong một nước. Qua đó, ông cha ta mong muốn và gửi đến cho các thế hệ con cháu sau này của mình, những thông điệp ý nghĩa về sự yêu thương, quan tâm, chăm sóc và luôn đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau để tạo nên một khối đại đoàn kết vững mạnh cho cả một dân tộc và một đất nước. 

Ngoài ra, chính Bác Hồ cũng đã từng căn dặn chúng ta rằng: "Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Điều này cho thấy vai trò quan trọng của sức mạnh, đoàn kết của tập thể trong một vấn đề lớn lao của của cả dân tộc ta.

Rõ ràng rằng, sự đoàn kết và gắn bó giữa mỗi cá nhân trong xã hội này đó là điều vô cùng quan trọng. Đó chính là nguồn động lực vô cùng to lớn để giúp cho đất nước chúng ta luôn vươn lên và phát triển ổn định trong tương lai. Một đất nước phát triển sẽ là một đất nước luôn có sự đồng nhất, luôn hướng về một phía, cả đồng bào ta cùng nhau xây dựng một khối đại đoàn kết, xuất phát từ những điều đơn giản, nhỏ nhặt của cuộc sống để lan tỏa tình yêu thương đến với mọi người.

Trong xã hội hiện đại hiện nay, xung quanh chúng ta vẫn luôn còn hiện diện những con người, những mảnh đời có hoàn cảnh hết sức khó khăn, vất vả, không có nơi để nương tựa… chính vì vậy đó là lúc chúng ta cần cùng nhau chung tay góp sức để giúp đỡ và hỗ trợ đối với những đồng bào của mình, theo đúng với tinh thần truyền thống tốt đẹp “lá lành đùm lá rách” của dân tộc ta từ trước đến nay. 

Nhớ lại khi xưa, trong thời điểm nạn đói năm 1945 đang bùng nổ, Bác Hồ đã kêu gọi và vận động nên chiến dịch lập hũ gạo cứu đói cho đồng bào mình với câu khẩu hiệu “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”. Cho đến bây giờ, những đức tính cao cả và tốt đẹp đó vẫn được các thế hệ con cháu chúng ta tiếp tục đẩy mạnh và phát huy hiệu quả tinh thần và truyền thống tốt đẹp này, có thể kể đến những hành động thiết thực mà chúng ta vẫn hay thường xuyên bắt gặp được như tổ chức các hoạt động tình nguyện, các tổ chức từ thiện từ nhỏ đến lớn ở khắp các nơi trên cả nước, những nơi còn khó khăn, bị thiên tai, lũ lụt, vùng sâu vùng xa… nhằm hỗ trợ và giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, éo le, nghèo khổ… Nhờ vào những hoạt động và việc làm hết sức cao cả và ý nghĩa đó, đã giúp cho đất nước chúng ta giảm bớt tỷ lệ xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi người dân.

Thế nhưng, ngoài những tấm lòng hảo tâm, luôn yêu thương giúp đỡ cho đồng bào của mình, thì ở đâu đó vẫn còn xuất hiện những con người vô cảm, thờ ơ và dửng dưng với những con người, hoàn cảnh khó khăn đang hiện diện xung quanh chúng ta. Họ thường là những con người ích kỷ, chỉ biết đến lợi ích và tốt đẹp cho riêng bản thân mình, luôn sợ bị thiệt thòi trong mọi chuyện, nhưng tất nhiên, những người này chỉ chiếm một tỉ lệ ít ỏi trong xã hội của chúng ta mà thôi.

Thế nhưng chúng ta cũng nên phải nhìn nhận vấn đề một cách rộng hơn, nếu như chúng ta chỉ biết nghĩ đến bản thân mình, sống cuộc sống ích kỷ, vụ lợi, không quan tâm đến mọi người xung quanh thì cuộc sống sẽ thật sự lãng phí và không đáng để sống. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến bản thân, mà còn làm ảnh hưởng đến xã hội chúng ta, khiến cho mọi tư tưởng, hoạt động bị thụt lùi và quan trọng hơn hết là đi ngược lại với lời dạy bảo của ông cha ta - “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”.

Đôi khi chỉ với những hành động nhỏ cũng đã đủ để chúng ta giúp đỡ người khác như giúp đỡ người già đi qua đường, tặng đồ ăn cho những em bé ăn xin, giúp đỡ người đang gặp nạn… chỉ thế thôi cũng đã lan tỏa nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống này rồi. 

Vậy là chúng ta đã cùng nhau đi tìm hiểu và giải thích ý nghĩa của câu ca dao “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”. Hy vọng rằng, câu ca dao này vẫn sẽ luôn được gìn giữ và lưu truyền, điều này cũng cho thấy tình đoàn kết, tương thân tương ái của dân tộc ta vẫn luôn và mãi tồn tại trong lòng mỗi người con của Việt Nam, để giúp đất nước ta thêm lớn mạnh, phát triển và ngày càng giàu đẹp hơn.

Xem thêm:

• Ý nghĩa giáo dục từ truyện cổ tích cô bé quàng khăn đỏ
• Thành ngữ là gì? Tục ngữ là gì? Phân biệt thành ngữ và tục ngữ
• Phân tích hình tượng chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu