Những người khốn khổ - Tiếng nấc xé lòng của những phận đời bèo bọt

Những người khốn khổ là tiểu thuyết của văn hào Pháp Victor Hugo, được xuất bản năm 1862. Tác phẩm được đánh giá là một trong những tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nền văn học thế giới thế kỷ 19. Bản thân Những người khốn khổ có rất nhiều câu chuyện, nhân vật với những cuộc đời khác nhau, nhưng sợi dây nối những mảnh đời riêng biệt này lại là câu chuyện về Jean Valjean, người cựu tù khổ sai, người đang cố gắng sống vì một xã hội tốt đẹp nhưng lại không thể thoát khỏi quá khứ của mình. Cuốn sách là sự phản chiếu chân thực nhất hiện thực xã hội đầy tăm tối lúc bấy giờ.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Tấm gương phản chiếu cuộc sống

Lấy chất liệu từ hiện thực cuộc sống, Victor Hugo đã vẽ nên những nét vẽ vô cùng chân thực về một xã hội đểu cáng, tán tận lương tâm, nơi mà đồng tiền có vị trị trên tất thảy. Bối cảnh diễn ra tại Pháp, chủ yếu là Paris, và giai đoạn này là nửa đầu của thế kỷ 19 - thời kỳ hỗn loạn ở châu Âu nói chung và Pháp nói riêng. xã hội nhiễu nhương Pháp nửa đầu thế kỉ XIX khi coi người khốn khổ đồng dạng với tội phạm cần nghiêm trị dưới chính quyền tư sản nói riêng thời bấy giờ.Nhân vật chính của tiểu thuyết là Jean Valjean, một cựu tù khổ sai tìm cách chuộc lại những lỗi lầm gây ra thời trai trẻ. 

Tác phẩm lấy cuộc sống của những con người nghèo khổ làm trục xoay. Trung tâm là những con người nhỏ bé và xung quanh nó là sự khốn nạn của chính cuộc đời. Thời kì này, sự hỗn loạn bao trùm toàn châu âu, ngay từ nhan đề đã dự báo trước về một áng văn ngập nước mắt, khi mà giá trị của con người bị chà đạp không thương tiếc. Jean Valjean xuất hiện dưới góc quay là một người tù khổ sai bởi khi là một chàng thanh niên nghèo, ông đã ăn cắp chiếc bánh mỳ về cho gia đình bị chết đói của mình. “Lúc vào tù, Jean Valjean run sợ, khóc lóc, đến khi ra, anh thành người thản nhiên, trơ như đá”, “con người bị pháp luật hất ra ngoài xã hội ấy, nhìn loài người với cặp mắt giận dữ”

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Trong một xã hội mà luật pháp không có tình người, người phụ nữ phải bán đến những giá trị cuối cùng để có thể nuôi con, người đàn ông phải trộm cắp để sống, đau đớn thay khi những người có quyền ngang nhiên đặt họ ngoài vòng pháp luật. Những người khốn khổ đã phản ánh vô cùng chân thực một hiện thực muôn vàn đau khổ.

Giá trị của con người – bông hoa giữa sa mạc khô cằn

Victor Hugo, một nhà văn với ngòi bút lãng mạn chưa bao giờ quên giá trị thực sự mà văn học hướng tới, ấy là những hạt ngọc trong ngần ẩn sau trong tâm hồn con người. Tác phẩm là một thước phim quay cận cảnh từng số phận con người, vừa làm nổi bật sự thống khổ của những con người nhỏ bé, vừa làm sáng ngời những vẻ đẹp không thể dập tắt của họ. Valjean, được xây dựng với hình tượng của một vị anh hùng có lý tưởng sống cao đẹp, có tình thương yêu rộng lớn. Ông “yêu Cossette như con, ông yêu nàng như mẹ và ông yêu nàng như em gái”. Tình yêu giữa những con người khốn khổ ấy cao cả, thiêng liêng vô cùng. Thậm chí, ông còn “lấy ơn trả oán” xin tha cho Javert và cứu sống kẻ từng đẩy ông vào sự khốn khổ vô bờ của việc chạy trốn. Đó là sự lãng mạn hóa nhân vật của tác giả, ông gửi gắm những thông điệp lý tưởng vào trong những nhân vật.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Ngoài nhân vật chính là Jean Valjean, chắc chắn người đọc sẽ không khỏi ấn tượng với các nhân vật khác như Fantine, Gavroche, Enjolras và Eponine. Tất cả họ đều mang trong mình vẻ đẹp sáng ngời. Đặc biệt với Fantine, một nhân vật phụ nhưng gây ấn tượng không kém nhân vật chính, đã thể hiện vẻ đẹp của một người mẹ theo cách thiêng liêng nhất, khi sẵn sàng bán đến cả những sợi tóc, những chiếc răng, và cả bản thân mình để có thể nuôi đứa con bị người bố bỏ rơi của mình. 

Những nhân vật nghèo khổ theo một cách nào đó, được chở che giữa cái bóng của lý tưởng đẹp đẽ. Nhà văn đã rất thành công khi làm nổi bật được vẻ đẹp bị lẩn khuất của họ.

Khát vọng về một xã hội của tình thương

Victor Hugo là nhà văn có niềm tin mãnh liệt vào tình thương, ông cho rằng giữa người với người chỉ cần tồn tại tình thương thì mọi vấn đề đều có thể được giải quyết. “Khi pháp luật và phong hóa còn đày đọa con người, còn dựng nên những địa ngục giữ xã hội văn minh và đem một thứ định mệnh nhân tạo chồng thêm lên thiên mệnh; khi ba vấn đề lớn của thời đại là sự sa đọa của đàn ông vì bán sức lao động, sự trụy lạc của đàn bà vì đói khát, sự cằn cỗi của trẻ nhỏ vì tối tăm, chưa được giải quyết; khi ở một số nơi đời sống còn ngạt thở; nói khác đi, và trên quan điểm rộng hơn, khi trên mặt đất, dốt nát và đói khổ còn tồn tại, thì những quyển sách như loại này còn có thể có ích”. Chính nhà văn đã tự nói về tác phẩm mình như thế, ông tin rằng tác phẩm của mình là nơi có thể cứu rỗi được tâm hồn của con người, gieo cho họ những hi vọng về một cuộc sống mới, vừa là nơi để họ nương tựa tạm thời, trốn thoát khỏi cái hiện thực đày đọa, tán tận lương tâm. 

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Jean Valjean chính là một vị thánh, vì thứ pháp luật văn minh nhưng vô nhân đạo kia mà khoác lên mình chiếc áo tên “tù khổ sai”, nhưng cuộc đời khốn khổ của ông vẫn cứu rỗi được biết bao mảnh đời khốn khổ khác.  Nhà văn đã gửi vọng khát vọng cao đẹp của mình vào trong nhân vật này. Khát vọng về một thế giới lý tưởng không có thứ luật pháp giả dối, mọi thứ đều được giải quyết bằng tình thương.

“Những người khốn khổ” xứng đáng là tác phẩm kinh điển nhất mọi thời đại, không quá khi cho rằng đây là một bản hùng ca cho khát vọng chính đáng của con người, níu kéo những giá trị to lớn nhất và đả kích những thế lực làm con người đau khổ.

• Những tác phẩm văn học kinh điển của Việt Nam và thế giới
• Những câu nói hay về sách giúp bạn có thêm động lực đọc sách

Thảo Nguyên